قسمت اول:

هنگامی که سوار خودرو خود می شوید و می خواهید استارت بزنید، درست قبل از مرحله استارت با انواع و اقسام چراغ های هشدار روبرو می شوید که البته لحظه ای پس از استارت خاموش می شوند.

اما اگر چراغی بعد از استارت روشن بماند، باید به آن توجه کرد چرا که ممکن است حاوی پیام مهمی باشد.

در مطلبی دو بخشی قصد داریم معانی و مفاهیم این چراغ های اخطار دهنده و درجه اهمیت آن ها توضیح دهیم. بخش اول شامل اخطارهای ساده و متداول بین خودروهای قدیمی و جدید است و بخش دوم به شکل تخصصی تر به خودروهای جدید و پیچیده مُدرن اشاره دارد.

1- هشدار کمربند ایمنی

این یکی آسان است در واقع هشدار می دهد که راننده یا سرنشینان کمربند ایمنی خود را نبسته اند.
در خودرو های جدید حسگر های موجود در صندلی از طریق وزن قرار گرفته شده بر روی صندلی تشخیص می دهند که فردی بر روی صندلی سرنشین نشسته است یا نه و بر این اساس در صورت نبستن کمربند ایمنی توسط سرنشین، چراغ و بوق اخطار به صدا در می آید.

در صورت توجه نکردن به آن هشدار شروع به صدا زدن می کند. مطالعات نشان داده است که بستن کمربند ایمنی 50 درصد جراحت های تصادفات را کاهش می دهد. نبستن کمربند ایمنی معمولا در تصادفات به تشدید جراحات در اثر باز شدن ناگهانی ایربگ ها منجر می شود.

2- هشدار ایربگ

این هشدار اعلام خرابی در سیستم ایربگ و یا سنسور های ایربگ می دهد و به این معنی است که ممکن است در هنگام تصادف عمل نکنند.
در خودرو ها که به ایربگ شاگرد نیز دارند، روشن ماندن این چراغ هشدار می دهد که تشخیص داده فردی بر روی صندلی کمک راننده نشسته است اما ایربگ آن غیر فعال است.
طبیعتا عدم توجه به چنین هشداری می تواند مرگ آفرین شود و در تصادفات به شکستن گردن سرنشین بیانجامد.

3- هشدار ترمز

این هشدار معنی های گوناگونی دارد. یا ترمز پارک درگیر است و باید آن را خلاص کنید یا حسگر مربوط به ترمز پارک (ترمز دستی) تنظیم نبوده و نیاز به تنظیم دارد و یا روغن ترمز از حد نساب پایین تر بوده و نیاز به پر شدن دارد.
روشن بودن چراغ اخطار ترمز همچنین می تواند نشان دهد که فشار هیدرولیک بین چرخ ها با یکدیگر تطابق ندارند.

طبیعتا دو وضعیت آخر از همه مهمتر بوده و باید فورا به آن رسیدگی کرد، به این دلیل که تاثیر مستقیمی بر روی قدرت ترمز گیری شما دارد. در ضمن روغن های مربوط به ترمز و هیدرولیک را قبل از روشن شدن چراغ چک کنید به این دلیل که ممکن است حسگر دیرتر عمل کرده و باعث خطر شود.
بعضی خودرو های جدیدتر نیز هشداری مربوط به صفحه ترمز نیز دارند که در صورت نیاز به تعویض به شما هشدار می دهد.

4- هشدار ABS

بعضی از خودرو ها که چراغ هشدار جداگانه ای برای ABS دارند. در صورت روشن شدن نشان می دهد که مشکلی در سیستم ABS رخ داده است.
این سیستم در واقع هشدار می دهد که سیستم دچار اختلال شده و ممکن است چرخ ها تحت فشار ترمز ها سنگین دوام نیاورند و قفل شوند. پس در صورت مشاهده این هشدار بهتر است فورا به نمایندگی مراجعه کنید.

5- سنسور دما

بعضی از خودرو های قدیمی فقط از یک چراغ قرمز برای نشان دادن گرم شدن بیش از حد موتور بهره مند بودند اما خودرو های امروزی کاملا آمپری مخصوص دما دارند که هشدار می دهد که موتور بیش از حد گرم و یا در حال گرم شدن بیش از حد است.
بهترین کار کنار زدن خودرو و توقف کامل برای خنک شدن موتور است، در غیر این صورت هزینه های گزافی به شما تحمیل خواهد شد.

6- هشدار سطح و فشار روغن

روشن شدن این چراغ به شما هشدار می دهد که سطح روغن خودرو شما کم شده است و یا فشار سیستم روغن کاری به شکل قابل توجهی افت کرده است.
با روشن شدن ناگهانی این هشدار موتور خودرو شما در خطر نیست ولی در معرض خطر قرار دارد و باید فورا به آن توجه کنید.
با نادیده گرفتن این هشدار، پس از مدتی موتور خودرو عین یک ماهی تابه که بر روی اجاق گاز روشن به مدت چند ساعت بوده گداخته می شود.
مسلما یک ماهی تابه از یک موتور جدید بسیار ارزان تر است، بنابراین حتی اگر به از بین رفتن ماهی تابه خود اهمیت نمی دهید، دلسوز حساب بانکی خود باشید و پیش از یاتاقان زدن یا ذوب شدن رینگ های پیستون، از سلامت سیستم روغنکاری اطمینان حاصل کنید.

7- هشدار سیستم برق

نماد این هشدار، نمای شماتیک یک باتری است. بنابراین در اولین گام ایراد ممکن است از باتری باشد.

همچنین معنی اختلالی در سیستم دینام را نیز می دهد. ممکن است خریدن یک باتری نو باعث حل مشکل نشود اما فروشندگان باتری هنگامی که یک باتری جدید را خریداری می کنید سیستم دینام را نیز چک کرده و در صورت خرابی آن را به شما اطلاع می دهند.

8- هشدار سیستم تعلیق

این هشدار مواقع متفاوتی روشن می شود که معنی وجود یک ایراد در سیستم تعلیق، تعویض دنده و یا بالارفتن دمای روغن سیستم تعلیق را بدهد.
این هشدار عموما بر روی کامیون ها هنگامی که بار بسیار سنگینی را حمل می کنند روشن شده و یا در خودرو های اسپرت که فشار سنگین زیادی را تحمل می کنند نیز ممکن است رخ دهد. در چنین شرایطی راهی جز کنار زدن خودرو برای خنک شدن مایع مربوط به سیستم تعلیق ندارید.

9- هشدار فشار باد تایر ها

این هشدار به شما اطلاع می دهد که هر کدام از تایر ها یا فشار کمی داشته و یا مشکلی دارند و باید فورا منشاء آن را بررسی کنید.
فشار کم لاستیک خطر پنچری و ترکیدن لاستیک در اتوبان را افزایش می دهد.
همچنین در شرایط بارانی، تایر کم باد بسیار راحت تر از تایر پر باد و پرفشار لیز می خورد و طبیعتا چنین نقصی می تواند باعث بروز تصادف شود.

10- علامت چراغ نور بالا

در حالی که همانند بقیه علامت ها نشان دهنده یک خرابی و یا هشدار هستند، این هشدار نبوده و در واقع به شما یادآوری می کند که شما نور بالا زده اید.

در واقع درست است که برای شما مشکلی بوجود نمی آورد اما برای دیگر وسایل نقلیه موتوری ایجاد مشکل می کند و باعث ایجاد تصادف می شود.

هنگامی که خودرویی از روبرو شما می آید و یا خودرویی در جلوی شما در حال حرکت است شما نیاز ندارید که تا دو کیلومتر جلوی خود را مشاهده کنید در حالی که دارید پشت کس دیگری در حال حرکت هستید.

در انتها لازم است بگوییم که لازم نیست تا شما با دقت کنید به صدای موتور خودرو خود گوش کنید تا احساس خرابی را در خودرو حس کنید.
در واقع چراغ های هشدار برای همین هستند که شما را قبل از فاجعه با خبر کنند فقط مقداری توجه بیشتری باید به آنها بکنید.

در واقع می خواهند به شما بگویند که یک تعمیر ساده از پیاده تا خانه رفتن و مواجه شدن با فاکتورهای سنگین ناشی از سوختن موتور و گیربکس بسیار راحت تر است.

قسمت دوم :

  در اولین قسمت سری مطالب آشنایی با چراغ های هشدار،  به بررسی ساده ترین و متداول ترین این چراغ ها پرداخته بودیم.

اینبار قصد داریم به مجموعه از هشدار ها بپردازیم که بیشتر در خودروهای جدید و مجهز دیده می شود و بسیاری رانندگان با معنی و مفهوم آن ها آشنایی کاملی ندارند.

از آنجا که تکنولوژی خودرو ها نیز پیشرفت بسیاری داشته و اخطار ها به صورت خلاصه پیام خود را درون نمایشگر های موجود در خودرو نمایش می دهند، آگاهی از مفهوم هریک از آن ها از اهمیت ویژه ای برخودر دار است.

1- نشانگر چراغ

این اخطار نشان می دهد حداقل یکی از چراغ های خودرو شما از کار افتاده و یا سوخته است. این نشانگر در همه خودرو ها وجود ندارد و معمولا در مجموعه پشت آمپر برخی خودروهای لوکس دیده می شود.

2- نشانگر کروز کنترل

این نشانگر به شما یاد آوری می کند که سیستم کروز کنترل روشن است اما از آنجا که خود شما آن را فعال کرده اید و از روشن کردن آن آگاهی دارید، معمولا خیلی به کار نمی آید.

فراموشی در غیر فعال کردن سیستم کروز کنترل موضوع روایجی در میان خودرو های قدیمی بود اما امروزه فقط کافی است کمی ترمز خودرو را فشار دهید تا این سیستم به شکل اتوماتیک غیر فعال کنید.

3- هشدار کنترل کشش

این هشدار به شما نشان می دهد که کنترل کشش خاموش است که البته این را هم خود شما از آن با خبرید به این دلیل که می خواهید مقداری هیجان را تجربه کنید.

اما ممکن است همسر شما پشت فرمان بشیند و به آن توجه نکند و آنجا است که خودرو شما از هرزگردی نا بجا چشم پوشی نکرده و تنها راه این است که راننده کمتر گاز بدهد و آرام تر رانندگی کند.

البته لزوم روشن بودن TCS معمولا برای خودرو های پر قدرت و رانندگی روی مسیرهای لغزنده اهمیت دارد.

4- سیستم کنترل پایداری خودرو

این هشدار به شما نشان می دهد که شما سیستم پایداری خودرو را خاموش کرده اید. دلایل زیادی برای انجام این کار وجود ندارد اما خاموش بودن آن در برخی خودرو ها باعث ایجاد خطر می شود.

اگر این چراغ هشدار روشن بود احتمال اینکه تعادل خود را از دست بدهید بسیار زیاد است، هرچند برخی خودروسازان ایرانی اساسا این سامانه را از روی خودرو حذف می کنند، اما در صورتی که خودرو شما مجهز به ESP یا DSC است، بهتر است همیشه از فعال بودن آن مطمئن شوید.

5- قفل مرکزی دیفرانسیل

این هشدار مخصوص خودرو های دو دیفرانسیل است که در مسیر های خارج از جاده ای از آن استفاده می کنند. قفل بودن دائمی دیفرانسیل ها در این خودرو ها و مسیر های آسفالت باعث خسارت های گوناگون  مانند خرد شدن چرخ دنده های مربوط به سیستم انتقال قدرت می شود.

بسیاری خریداران این گونه خودرو ها به دلیل آنکه فراموش کرده اند آن را غیر فعال کنند هزینه های هنگفتی برای تعمیر خودرو پرداخت می کنند.

6- هشدار سنسور پارک

بعضی از خودرو ها در هر طرف خود و برخی در عوض فقط عقب آنها از این سنسور بهره می برند. در واقع این سنسور باعث می شود شما زحمت زیادی برای پارک خودرو خود نکشید.

در ترافیک نیز می تواند هر گونه مانع و یا موتورسیکلت کنار شما را تشخیص داده و هشدار دهد.

7- رانندگی اقتصادی

این هشدار بسته به خودرو شما معنی متفاوتی دارد. در بعضی خودرو ها به این معنی است که سیستم اکونومی درگیر بوده و فعال است که یعنی سیستم تعلیق و شتاب دهنده در آرام ترین حالت خود قرار دارند.

در بعضی خودرو ها که از قابلیت غیر فعال سازی سیلندر ها وجود دارد، روشن شدن این چراغ به این معنی است نیمی از سیلندر های خودرو فعال نیستند و سوختی مصرف نمی کنند.

در بعضی دیگر نیز هنگامی که به آرامی رانندگی می کنید به شما اطلاع می دهد که حالت اکونومیکی دارید و اگر کار اضافه تری انجام دهید به شما هشدار می دهد که از این حالت خارج شده اید.

رنگ مجموعه پشت آمپر در برخی از خودروهای دیگر نشانگر وضعیت رانندگی ایست، بدین معنا که در هنگام رانندگی بر روی حالت اسپرت، کل مجموعه به رنگ قرمز در می آید و رنگ های سفید، آبی یا سبز نیز نشان دهنده شرایط نرمال یا دوست دار محیط زیست خواهد بود.

8- نشانگر نیروی کمکی فرمان الکتریکی

این هشدار ناشی از ایرادی در سیستم EPS (فرمان با کمک برقی) است و بدین معنی است که دمای مجموعه بالا رفته و یا عیب دیگری در آن بوجود آمده است.

این نوع موتور ها اکثرا کوچک بوده ولی در اثر خرابی هزینه زیادی را به بار می آورند.

این هشدار زمانی نمایان می شود که شما حداقل 30 حرکت برای پارک خودرو خود انجام دهید و یا فشار غیر معمولی بر روی فرمان وجود داشته باشد، در چنین شرایطی بهترین کار این است که صبر کنید تا موتور خنک شده و سپس به حرکت ادامه دهبد.

اگر بعد از سرد شدن خودرو، این هشدار خاموش نشد زمان آن است که به نمایندگی مراجعه کنید.

9- نشانگر سیستم پیش گرمکن

این سیستم بیشتر مربوط به خودروهای دیزلی می شود و به روشی برای گرم کردن سوخت قبل از استارت اولیه صبح گاهی اشاره دارد که در موتورهای بنزینی رایج نیست.

به هر حال مشکلات برقی می تواند منشا اصلی روشن شدن این چراغ چک در مجموعه نشانگر های پشت آمپر باشد و باید در اسرع وقت نسبت به بررسی و رفع عیب اقدام کنید.

10- چراغ چک موتور

مهمترین هشدار را برای آخرین مورد نگه داشته ایم. این هشدار گیج کننده و تا حدی دیوانه کننده است. در واقع می تواند هر میزان از خطا و ایراد که با تجهیزات الکترونیکی موتور به وجود آمده است را نمایش دهد که برخی مهم و برخی نیز مهم نیستند.

بیشتر اوقات هشدار مربوط به سنسور اکسیژن در اگزوز است که خودرو شما را از حرکت منع نمی کند. دیگر هشدار ها شامل سیستم احتراق سوخت، برق رسانی و شمع ها است که معمولا برای خودرو های دیزلی رخ می دهد.

هر حسگر دیگری که باعث می شود موتور خودرو شما در حالت ایده آل کار کند، در صورت بروز مشکل، نتیجه را با روشن کردن این چراغ چک بر روی مجموعه پشت آمپر نشان می دهد.

ممکن است فکر کنید که روشن شدن چراغ چک در بسیاری موراد مسئله مهمی نبوده و نیازی نیست به آن توجه کنید ولی توصیه ما این است که در اسرع وقت به نمایندگی مراجعه کنید.

چرا که ممکن است چنین اخطاری مربوط به مشکلات بزرگ موتور باشد و خسارت عظیمی را برایتان به بار بیاورد.
در آخر نیز باید تاکید کنیم که معمولا نمایندگی های خودرو های داخلی بجای آنکه مسئله را حل کنند صورت مسئله را از طریق حذف کُد خطا، پاک می کنند پس مراقب خودرو خود باشید و سعی کنید سر منشا مشکل را پیدا کنید.