سخن بزرگان! بله این اصطلاحی است که این روزها در دنیای شبکه‌های مجازی و بین کاربران بسیار رایج شده است و با اینکه ابتدا این موضوع به‌صورت کاملا جدی دنبال می‌شد، حالا به عرصه‌ی طنز و تمسخر کشیده‌ شده است و البته بزرگان علم و تکنولوژی و البته مشاهیر تاریخی از جمله افرادی هستند که بیشتر مورد توجه این دسته از کاربران قرار دارند.

از ده‌ها سال قبل از این‌که اینترنت به وجود بیاید و شبکه‌های اجتماعی سر بیرون بیاورند و آنقدر محبوب شوند، انسان‌ها باز هم به سخنان حکیمانه‌ی دانشمندان، ثروتمندان، افراد موفق در زمینه‌های ورزشی و بزرگان علم و تکنولوژی علاقه داشتند و هرکسی سعی می‌کرد از طریق زحمت فراوان از داخل کتاب‌ها و یا با شرکت در جلسات سخنرانی، با پیدا کردن سخنان و اظهار نظرهای معروف از فردی که به‌عنوان الگوی اخلاقی، حرفه‌ای و رفتاری برای خود انتخاب کرده بود، راه او را دنبال کند و به او شبیه شود.

اما بعد از ورود به عصر انفجار اطلاعات و دست‌یابی میلیون‌ها کاربر از سراسر جهان به فناوری ارتباطی اینترنت، دیگر همه می‌توانستند به‌راحتی یک کلیک، از تمام سخنانی که آن فرد از بدو تولد تا پایان عمرش گفته است، مطلع شوند! این موضوع بسیار خوب بود و همه می‌توانستند از تمام جنبه‌های اخلاقی الگو و فرد محبوب خود باخبر شوند، اما یک مشکل بزرگ هم وجود داشت و آن‌هم این بود که به دلیل انتشار دست به دست این سخنان، مطمئن شدن از صحت آنها کار سختی شد.

درواقع هرکدام از این سخنان که از بزرگان علم و تکنولوژی گرفته تا دانشمندان فیزیکی و پادشاهان بزرگ تاریخ، از دست ده‌ها نفر می‌گذرد تا به ما برسد و هرکدام از این ده نفر ممکن است که موردی به آنها اضافه کنند، از آنها کم کنند و یا حتی محتوای آن را به‌طور کامل تغییر دهند و با نام دیگری منتشر کنند! این‌گونه شده است که امروزه شما سخنانی از بزرگان می‌شنوید که نه تنها کاربردی نیستند بلکه به هیچ فرمی با عقل سلیم جور در‌نمی‌آیند؛ مانند سخنانی از پادشاهان مادها که درباره‌ی خودروی بنزینی صحبت کرده‌اند یا استیو جابز که از گرانی میوه ناراحت شده است!

بنابراین دیگر تنها یک نویسنده و یا یک سخنران بین شما و آن سخن از بزرگان قرار ندارد و واسطه‌های فراوانی بین نقل قول از فرد مورد نظر تا شما وجود دارند که آن حرف را ده بار تغیر می‌دهند. به همین دلیل در این مطلب  قصد داریم ۷ مورد از مشهورترین اظهار نظرها که از سوی بزرگان علم و تکنولوژی درباره‌ی زندگی انسان‌ها در آینده (آینده نسبت به تاریخ زندگی آنها و گفتن آن حرف) صورت گرفته است را بررسی کنیم و ببینیم که آیا آنها حقیقت دارند یا خیر؛ پس شما عزیز آن‌هم با ما همراه باشید در:

۷ سخن از بزرگان علم و تکنولوژی درباره‌ی آینده که واقعیت ندارند!

۱- چارلز اچ دوئل

هر چیزی که ممکن بود اختراع شود تا به حال اختراع شده است

این سخن را که بیشتر به ظاهرش می‌خورد توسط یک فرد تنبل و ناامید از آینده گفته شده باشد، به چارلز اچ دوئل (Charles H. Duell)، عضو هیئت مدیره‌ی اداره‌ی ثبت پتنت‌های ایالات متحده‌ی آمریکا در سال ۱۸۹۹ نسبت می‌دهند. شاید در همان وهله ی اول با خود بگویید که این موضوع در این سخن کاملا اشتباه است و ما هر روز اخبار مربوط به نوآوری‌ها و اختراعات جدید بشر در سراسر جهان را از اینترنت و تلویزیون مشاهده می‌کنیم.

بله حق با شماست و این حرف از لحاظ علمی و منطقی کاملا اشتباه است، اما موضوع اصلی اینجاست که چنین حرفی اصلا از آقای اچ دوئل منتشر نشده است و او روحش هم از این موضوع خبر ندارد. به هر حال مگر می‌شود فردی که در یک اداره مسئولیت بررسی و ثبت اختراعات جدید را بر عهده دارد، این چنین صحبت کند و بگوید که دیگر امکان اختراع کردن هیچ وسیله‌ی جدیدی وجود ندارد؟!

موضوع غیرواقعی بودن این اظهار نظر در کتاب‌های Future Hype در سال ۲۰۰۶ و در Atomic Awakening در سال ۲۰۰۹ نیز اثبات شده است اما همچنان ‌هم مردم از این اظهار نظر استفاده می‌کنند و به قولی می‌توان گفت که این یک خط، یکی از محبوب‌ترین عبارات در میان سخنان بزرگان مورد علاقه‌ی تنبل‌ها باشد!

البته در منابع دیگری گفته شده است که این صحبت از سوی «مردی که در سال ۱۸۹۹ از اداره‌ی ثبت پتنت ایالات متحده‌ی آمریکا استعفا داد» منتشر شده است، اما تنها فرد با این مشخصات آقای دوئل است و حالا مشخص شده است که او نیز چنین صحبتی نکرده است. جالب است بدانید که یک لطیفه‌ با کلمات مشابه این جمله در یکی از نسخه‌های منتشر شده از مجله‌ی Punch در سال ۱۸۹۹ منتشر شده است که احتمالا افراد دیگر با نقل قول از این نشریه، آن را به‌تدریج به‌عنوان سخن واقعی یکی از بزرگان علم و تکنولوژی مطرح کرده‌اند.

۲- آلبرت اینشتین

من از روزی می‌ترسم که سطح تکنولوژی از سطح درک متقابل انسان‌ها بالاتر برود. در آن زمان دنیا شاهد یک نسل از احمق‌ها خواهد بود.

بله احتمالا شما هم این سخن معروف را بارها شنیده‌اید و شاید هم چند بار آن را برای دوستان و آشنایان خود به اشتراک گذاشته باشید. این سخن را به افراد مختلفی نسبت داده‌اند و از بیل گیتس گرفته تا پروفسور آلبرت اینشتین به‌عنوان گوینده‌ی این کلام معرفی شده‌اند؛ اما باید بدانید که این حرف کاملا غیرواقعی است و هیچ مدرکی مبنی بر اینکه آلبرت اینشتین چنین حرفی زده باشد، وجود ندارد.

طبق تحقیقاتی که وبسایت Quote Investigator درباره‌ی پیدا کردن منبع این جمله انجام داده است، هیچ مدرکی از گفتن این جمله توسط آلبرت اینشتین وجود ندارد و نقل قول اشتباهی در یک فیلم به نام Powder که در سال ۱۹۹۵ منتشر شده است، احتمالا منبع به وجود آمدن این جمله‌ی معروف باشد. بخشی از فیلمنامه‌ی این فیلم که درباره‌ی یک پسر آلباینو (افرادی که موی سر و چهره‌شان سفید است) است را در زیر می‌خوانید:

شخصیت Donald Ripley می‌گوید: به طرز ترسناکی در حال روشن شدن است که تکنولوژی ما از انسانیت ما سبقت گرفته است.

شخصیت Powder: آلبرت اینشتین

شخصیت Donald Ripley: من به تو نگاه می‌کنم و با خودم فکر می‌کنم که شاید روزی سطح انسانیت ما از تکنولوژی ما سبقت بگیرد.

۳- بیل گیتس

640K باید برای هرکسی کافی باشد

این جمله را به یک از بزرگان علم و تکنولوژی یعنی بیل گیتس نسبت می‌دهند و می‌گویند که او در این جمله که در سال ۱۹۸۱ گفته است، مدعی شده است که این مقدار حافظه‌ی سیستم‌های کامپیوتری برای هرکسی در آینده کافی خواهد بود. خود شخص بیل گیتس گفتن این جمله را تکذیب کرده است و هیچ مدرک معتبری نیز وجود ندارد که او این جمله را گفته باشد.

نویسنده‌ی کتاب Yale Book of Quotations در اواسط سال ۲۰۰۸ میلادی تلاش زیادی کرد تا منبع این حرف را پیدا کند اما موفق نشد. بیل گیتس طی نوشته‌ای در سال ۱۹۹۷ در این باره گفته است:

من تا به حال چندین جمله‌ی احمقانه و نادرست گفته‌ام، اما این جمله را نه! هیچ فردی که در دنیای کامپیوترها فعالیت داشته باشد، هیچوقت نمی‌گوید که مقدار مشخصی از حافظه [مموری] می‌تواند برای همیشه کافی باشد.

۴- مجله‌ی تایم

خرید کردن از راه دور با اینکه کاملا عملی است، اما شکست سنگینی خواهد خورد

می‌گویند این جمله در سال ۱۹۶۶ و در مجله‌ی تایم منتشر شده است و این مجله به دلیل افکار سنتی خود نتوانسته موج عظیمی از سرویس‌های خرید از راه دور را که در حال گسترش در سراسر جهان بودند، مشاهده کند؛ اما باید بدانید که این نقل قول با اینکه در مجله‌ی تایم منتشر شده است، اما کاملا در قالب متن متفاوت و با مقدمه کاملا قابل توجیهی نوشته شده است.

در واقع نویسندگان مجله‌ی تایم در نسخه‌ای از این نشریه که در بیست و پنجم ماه فوریه‌ی سال ۱۹۶۶ منتشر شده است، مقاله‌ی جامعی درباره‌ی تمام تکنولوژی‌های مهم و فناوری‌هایی که می‌توانند سبک زندگی آینده را تغییر دهند، درباره‌ی موضوع خرید از راه دور هم مطلبی نوشته بودند که با خواندن قسمتی از آن در زیر، متوجه این موضوع خواهید شد:

… در بحث خرید کردن، خانم‌های خانه‌دار قادر خواهند بود بدون اینکه از اتاق نشیمن خانه‌شان تکانی بخورند و تنها از طریق صفحه‌ی موبایل [ویدئو فون] خود، گریپ فروت‌های سوپر مارکت محل خود را بررسی کنند و قیمت آنها را جویا شوند؛ اما در میان این افراد آینده‌نگر [کسانی که ایده‌ی خرید از راه دور را پرورش می‌دهند] خوش‌بختانه افراد شکاکی هم وجود دارند که کاملا مطمئن هستند خرید کردن از راه دور با اینکه کاملا عملی است، اما شکست سنگینی خواهد خورد. دلیل آنها برای این حرف این است که خانم‌های خانه‌دار علاقه دارند از خانه خارج شوند، کالایشان را خودشان حمل کنند و در صورت تغییر نظرشان بتوانند آن را تعویض کنند…

بنابراین می‌بینید که با قرار گرفتن این جمله در قالب متن کامل، آن معنای اولیه از بین می‌رود و در واقع نویسندگان تایم قصد داشته‌اند که از قول افرادی که به این تکنولوژی بدبین بوده‌اند، جمله‌ای را نقل کنند؛ اما متاسفانه سایت‌های محبوبی مانند Buzzfeed تلاش کرده‌اند که این موضوع را به تایم نسبت دهند و به همین دلیل این نقل قول کاملا اشتباه به یکی از نقاط سیاه در پرونده‌ی این مجله‌ی معتبر تبدیل شده است.

۵- جان فون نویمان

به نظر می‌رسد که ما به مرز تمام دستاوردهایی که ممکن است توسط تکنولوژی محاسبات کامپیوتری محقق شود، دست پیدا کرده‌ایم

افرادی که این جمله را نقل قول کرده‌اند، می‌گویند که جان فون نویمان (John von Neumann) آن را گفته است. بله آنها کاملا حق دارند و فون نویمان، آمریکایی که اصلیتی مجارستانی داشت و یکی از بزرگ‌ترین ریاضی‌دانان در تمام تاریخ علم ریاضیات به‌حساب می‌آید، این جمله را گفته است؛ اما نه فقط این جمله را!

اما مگر می‌شود یک ریاضی‌دان برجسته که در سال ۱۹۴۹ و زمانی که همه‌ی محاسبات به‌وسیله‌ی دست انجام می‌شد، با چنین کامپیوتر عظیم و ترسناکی که در تصویر می‌بینید، کار کند و چنین جمله‌ی احمقانه‌ای را بگوید؟ خیر! نمی‌شود و در واقع او این جمله را به همراه یک توضیح تکمیلی بعد آن ارائه کرده است اما منتشر کنندگان آن به دلیل شیطنت‌هایی برای جذاب کردن مطلب و یا به دلیل قصدی که برای بدنام کردن این دانشمند برجسته داشته‌اند، انتهای نقل قول او را حذف کرده‌اند. با خواندن صحبت کامل آقای نویمان در زیر می‌توانید منظور اصلی او را متوجه شوید:

ممکن است به نظر برسد که ما به مرز تمام دستاوردهایی که ممکن است توسط تکنولوژی محاسبات کامپیوتری محقق شود، دست پیدا کرده‌ایم، هرچند که افراد باید هنگام گفتن چنین اظهار نظری مراقب باشند، زیرا ممکن است که گفتن آن در پنج سال دیگر باعث شود که شما مانند یک احمق به نظر برسید!

۶- توماس واتسون

به نظر من بازار جهانی می‌تواند ظرفیت پنج شرکت کامپیوتری را داشته باشد

این جمله به خودی خود خنده‌دار و احمقانه به نظر می‌رسد و مشخص است که فرد گوینده‌ی آن هیچ اطلاعاتی از موج عظیم تحولات دنیای تکنولوژی در آینده نداشته است؛ اما اگر بگوییم این جمله را یکی از بزرگان علم و تکنولوژی یعنی آقای توماس واتسون (Thomas Watson) گفته است، چه؟! بدتر از هم این‌که آقای واتسون در سال ۱۹۴۳ که گفته می‌شود این جمله را در آن سال گفته است، مدیر عامل کمپانی IBM بوده است و رهبر یکی از عظیم‌ترین و پیشروترین کمپانی‌های جهان تکنولوژی در زمینه‌ی ساخت کامپیوتر و برنامه نویسی!

البته نیازی نیست نگران شوید زیرا او این حرف را نزده است! در واقع هیچ مدرکی وجود ندارد که این جمله را به توماس واتسون نسبت دهند و حتی چند سال پیش عده‌ای از محققان جوان تصمیم گرفتند که رد این جمله‌ی معروف را دنبال کنند اما تلاش آنها تنها تا اواسط سال ۱۹۸۰ جواب داد و آنها نتوانستند ردی از این سخن را در قبل از آن تاریخ پیدا کنند.

۷- کن اولسن

هیچ دلیلی وجود ندارد که افراد بخواهند یک کامپیوتر در خانه‌شان داشته باشند!

این جمله را به کن اولسن (Ken Olsen) نسبت داده‌اند و البته او هم واقعا این جمله را گفته است. مشکل اصلی ما با این نقل قول این است که منظور اصلی اولسن در سال ۱۹۷۷ این نبوده است و با اینکه او از عبارت «کامپیوتر در خانه» استفاده می‌کند و ذهن همه‌ی ما به سمت رایانه‌های شخصی می‌رود، اما در واقع او اشاره به محصول دیگری دارد و آن‌هم دیجیتالی کردن کل خانه با استفاده از کامپیوترهای غول‌پیکر بوده است!

کن اولسن در اوایل دهه‌ی هفتاد، تشکیلات عظیم Digital Equipment Corporation را در آمریکا تاسیس کرده است که کار اصلی این کمپانی در اوایل، تولید قطعات کامپیوتری و مینی کامپیوترهای با اندازه‌ی کوچک بوده است. حالا به نظرتان چنین فردی می‌آید و از اینکه کامپیوترها کوچک شوند و به داخل خانه‌ها راه پیدا کنند، گله می‌کند؟ قطعا پاسخ منفی است.

در واقع توضیحات اصلی آقای اولسن که در جریان یک سخنرانی در کنفرانس World Future Society در سال ۱۹۷۷ رخ داده است، مربوط به افرادی می‌شود که در آن زمان و با ایده‌های نظیر فیلم‌های علمی و تخیلی، قصد داشتند که سراسر اتاق‌های خانه‌ها را بر مبنای کامپیوترهای غول‌پیکر طراحی کنند و به اصطلاح، آنها را دیجیتالی کنند. او هم به همین دلیل این صحبت را انجام داده بود و اعلام کرده بود که از اینکه افراد، خانه‌شان را در انحصار کامپیوترها ببینند، رضایت نخواهند داشت. هرچند که همین امروز هم ما این ایده را به‌وسیله‌ی اینترنت اشیا مشاهده می‌کنیم، اما مطمئنا در آن زمان و با توجه به ابعاد عظیم سیستم‌های کامپیوتری و نبود چیپست‌های مینیاتوری، چنین ایده‌ای نمی‌توانست موفق باشد.